شکاف دیجیتالی به فاصله میان افرادی که به فناوری اطلاعات و ارتباطات مدرن مانند اینترنت (و ابزارها و گجت‌های استفاده از آن) دسترسی دارند و افرادی که از آن‌ها محروم هستند اشاره دارد. اگرچه در دنیای امروز این مفهوم تا حدودی تغییر کرده و به توانایی استفاده از تکنولوژی‌های روز همراه با دسترسی (یا عدم دسترسی) به اینترنت نیز گفته می‌شود. می‌توان گفت مفهوم شکاف دیجیتال با توسعه فناوری دائما در حال تغییر است.
به طور کلی سه فاکتور کلیدی موثر بر شکاف دیجیتال در سراسر جهان وجود دارد. نابرابری دیجیتالی در جوامع ساکن در مناطق شهری و جوامع روستایی بین ۳ قشر از جامعه مشهود است؛ بین گروه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی، بین کشورهای کم‌تر توسعه یافته از نظر اقتصادی و کشورهای توسعه یافته اقتصادی، بین جمعیت تحصیل کرده و بی‌سواد.
هم‌چنین افراد با دسترسی به اتصال پهنای باندهای مختلف نیز می‌توانند شامل این موضوع شوند. کامپیوترهایی با کارایی پایین، سرعت پهنای باند محدود و دسترسی محدود به محتوای اشتراکی می‌تواند باعث بیشتر شدن شکاف دیجیتالی شود.
درک بهتر مفهوم شکاف دیجیتالی
به طور کلی این کلمه شکاف بین افرادی را که به اینترنت مقرون به صرفه و پایا دسترسی دارند (و مهارت‌ها و ابزارهای لازم برای استفاده از آن) و افرادی که فاقد دسترسی به اینترنت هستند را توصیف می‌کند.
این موضوع در بسیاری از روستاها به چشم می‌خورد. در بسیاری از موارد دسترسی جمعیت روستایی به مراتب بیشتر از دسترسی ساکنین شهرها به اینترنت قطع می‌شود. شکاف دیجیتال بین قاره‌ها و کشورها و حتی میان زنان و مردان نیز وجود دارد. در سال ۲۰۱۹، ۵۵٪ از جمعیت مردان در مقایسه با ۴۸٪ از جمعیت زنان از اینترنت استفاده می‌کردند.
علاوه بر شکاف دیجیتالی میان کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه، جمعیت شهری و روستایی و مردان و زنان، انواع دیگری از شکاف‌های دیجیتالی نیز وجود دارند.
بر اساس دسترسی
این نوع از شکاف دیجیتال بیشتر از بقیه به چشم می‌خورد. این مورد به تفاوت‌های اجتماعی-اقتصادی بین مردم و تأثیر آن‌ها بر توانایی مردم در تهیه دستگاه‌های لازم برای دسترسی به اینترنت اشاره دارد. در کشورهای در حال توسعه، بسیاری از مردم دسترسی محدودی به فناوری و اینترنت دارند و هم‌چنین مهارت‌های لازم برای استفاده موثر از آن را ندارند.
بر اساس مهارت استفاده
این مورد به تفاوت در سطح مهارت افراد اشاره دارد. زمانی که صحبت از مهارت‌های لازم برای استفاده از اینترنت می‌شود، یک شکاف نسلی وجود دارد.هم‌چنین این موضوع تحت تاثیر کیفیت آموزشی که فرد دریافت می‌کند نیز هست. بدیهی‌ست که افراد جوان‌تر و تحصیل کرده نسبت به افراد مسن و کم سواد‌تر از مهارت بیش‌تری برخوردار هستند.
بر اساس کیفیت استفاده از شکاف دیجیتالی
شکاف دیجیتال بر اساس کیفیت استفاده کمی پیچیده‌تر از انواع قبلی است و به روش‌های مختلف استفاده مردم از اینترنت و این واقعیت که برخی افراد به مراتب بیشتر از دیگران قادر به دریافت اطلاعات مورد نیاز خود از اینترنت هستند اشاره دارد.
این نابرابری‌ها در میزان دسترسی به اتصال اینترنت و مهارت‌های استفاده از آن منعکس کننده تفاوت‌های موجود از نظر مالی و اقتصادی، دسترسی به آموزش و هم‌چنین تبعیض جنسیتی هستند. شکاف دیجیتالی این تفاوت‌ها را تشدید می‌کند و بسیاری از مردم را از دسترسی به اطلاعات لازم برای پیشرفت در زندگی منع می‌کند.